Ladder voor duurzame verstedelijking

Mogelijk ook relevant:

opgaven & ambities

Getrapte duurzaamheid

De ‘ladder voor duurzame verstedelijking’ is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd en vastgelegd als procesvereiste in het Besluit Ruimtelijke Ordening (Bro). Doel van de ladder voor duurzame verstedelijking is een goede ruimtelijke ordening in de vorm van een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. Het Rijk probeert met de introductie van de ladder overprogrammering te voorkomen. De ladder beoogt een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke en infrastructurele besluiten.

Opbouw ladder

De ladder kent drie treden die achter elkaar worden doorlopen.

ladder voor duurzame verstedelijking

Motiveringsplicht en resultaat

Overheden dienen nieuwe stedelijke ontwikkeling standaard te motiveren met de drie opeenvolgende stappen. De stappen bewerkstelligen dat de wens om een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk te maken, nadrukkelijk wordt gemotiveerd en afgewogen met oog voor (1) de ontwikkelingsbehoefte van een gebied, (2) de toekomstige ruimtebehoefte en (3) de ontwikkeling van de omgeving waarin het gebied ligt.

De stappen schrijven geen vooraf bepaald resultaat voor, omdat het optimale resultaat moet worden beoordeeld door het bevoegd gezag dat de regionale en lokale omstandigheden kent. Dit gezag draagt de verantwoordelijkheid voor de ruimtelijke afweging over die ontwikkeling.

Treden

Trede 1 Bepalen regionale vraag naar ruimte
Trede 1 bepaalt de regionale ruimtevraag (kwantitatief én kwalitatief) voor stedelijke ontwikkelingen. Dit betreft wonen, werken, detailhandel en overige stedelijke voorzieningen. Het gaat om de ruimtevraag waarin elders in de regio nog niet is voorzien. Eventuele andere initiatieven in de regio, zoals geplande woningbouwlocaties of een binnen stedelijke herstructurering, dekken immers al (deels) de regionale ruimtevraag. Ook leegstand speelt een rol in de bepaling van de vraag. De vraag is gelijk aan de behoefte minus het aanbod (in plannen én in de bestaande voorraad met eenzelfde kwaliteit als de gevraagde kwaliteit).

Het resultaat van trede 1 is inzicht in de vraag naar ruimte in de regio zowel kwantitatief als kwalitatief en zowel uitgesplitst naar functie als in totaal.

Met de regionale ruimtevraag in beeld kan worden beoordeeld of een voorgenomen stedelijke ontwikkeling voorziet in een actuele regionale behoefte. Zo ja, dan is trede 2 aan de orde: kan de vraag binnen bestaand stedelijk gebied worden opgevangen?

Trede 2 Bouwen binnen bestaand stedelijk gebied
Trede 2 motiveert of de beoogde ontwikkeling plaats kan vinden binnen het stedelijk gebied. Dit kan door een andere bestemming van een gebied, door herstructurering van bestaande terreinen of door transformatie van bestaande gebouwen of gebieden.

De motivering vraagt van de samenwerkende regionale partijen dat ze (1) vastleggen wat ze als stedelijk gebied zien, (2) inventariseren wat potentiële ontwikkelingslocaties zijn en (3) inschatten wat de (financiële) haalbaarheid is van deze potentiële ontwikkelingslocaties. Beschikbare ruimte is niet per definitie gelijk aan geschikte ruimte. Er kunnen gebruiksrestricties zijn, die een ander gebruik van de ruimte of een intensivering van het ruimtegebruik in de weg staan. Die restricties kunnen juridisch of financieel van aard zijn of te maken hebben met de wenselijkheid van een (her)ontwikkeling vanuit een politieke, bestuurlijke of maatschappelijk perspectief.
Zo ontstaat zicht op het bruikbare en beschikbare aanbod ruimte binnen bestaand stedelijk gebied. Uit trede 1 is de kwantitatieve en kwalitatieve vraag bekend. De confrontatie van vraag en aanbod resulteert in inzicht welk deel van de regionale vraag (kwantitatief en kwalitatief) opgevangen kan worden binnen het bestaand stedelijk gebied. Kan de vraag volledig opgevangen worden dan is de motivering na de afronding van deze stap klaar. Wanneer de regionale ruimtevraag niet kan worden opgevangen binnen bestaand stedelijk gebied is trede 3 aan de orde.

Trede 3 Bouwen buiten bestaand stedelijk gebied
In trede 3 gaat het om stedelijke uitleg en wel op een zodanige locatie dat het uitleggebied (in potentie) multimodaal ontsloten is of kan worden. De resterende ruimtevraag, die resulteert uit trede 2 is kwalitatief en kwantitatief. Tot de kwalitatieve aspecten kunnen de eisen aan de bereikbaarheid en de ontsluitingskwaliteit van locaties behoren. Immers binnen het bestaand stedelijk gebied is gezocht naar vergelijkbare kwaliteiten en is het niet gelukt om een geschikt aanbod te vinden. Wetend wat de vraag is en welke kwaliteitseisen op het gebied van multimodaliteit gesteld worden, kan binnen de stedelijke regio gezocht worden naar passende locaties, die multimodaal ontsloten zijn of in de toekomst worden.

Het resultaat van trede 3 is inzicht waar de resterende ruimtevraag buiten bestaand stedelijk gebied het beste kan worden opgevangen uitgaande van een multimodale ontsluiting.

Meer informatie
Handreiking bij de ladder voor duurzame verstedelijking

Terug naar boven ▲

Ladder voor duurzame verstedelijking

Discussie: Ladder voor duurzame verstedelijking

Wijzig: Ladder voor duurzame verstedelijking